Witamina D3 – Witamina Słońca

Sądzisz, że problem niedoboru witaminy D3 cię nie dotyczy, bo lata są upalne, a zimą posiłkujesz się suplementami? Zastanów się jednak, czy faktycznie uzupełniasz ją w optymalnej ilości? Jeśli nie, nietrudno o powstanie niedoborów. A może jest odwrotnie i stosujesz duże dawki suplementu przez cały rok? Wówczas grozi ci hiperwitaminoza. Po czym poznać nadmiar i niedobór witaminy D3?

Niedobór witaminy D jest czynnikiem ryzyka:

• chorób układu krążenia i chorób sercowo – naczyniowych (np. bardzo popularnej w Polsce miażdżycy), zwiększa zachorowalność i śmiertelność,
• chorób autoimmunologicznych,
• nadmiernych zakażeń układu oddechowego,
• cukrzycy typu 1 i typu 2,
• chorób nerwowo-mięśniowych,
• krzywicy u dzieci,

Kiedy dochodzi do niedoboru witaminy D?

Kiedy Twoje ciało nie jest w stanie produkować wystarczającej ilości witaminy D w skórze.
Może się tak dziać u osób:

• przebywających cały dzień w zamkniętych pomieszczeniach. Niestety szyby w oknach praktycznie całkowicie blokują promieniowanie UV dlatego nawet jak siedzimy przy oknie to do syntezy witaminy D w skórze nie dochodzi,
• czasowo przebywających na słońcu, ale mających obowiązek zakrywania ciała ubraniem- strój formalny, strój wynikający z przekonań kulturowych itp.
• u osób starszych tj. po 65. roku życia u których synteza skórna jest osłabiona (nawet 75% mniej syntezy niż w skórze osób młodych),
• osoby o ciemnej karnacji również słabiej syntetyzują witaminę D w skórze,
• chorujące na choroby przewlekłe- choroby nerek, wątroby, celiakię, chorobą Leśniowskiego-Crohna, mukowiscydozę,
• przewlekle stosujące leki- leki przeciwpadaczkowe (karbamazepinę, fenytoinę, prymidon, barbiturany) niektóre leki retrowirusowe (na wirusa HIV).

Jak sprawdzić poziom witaminy D?

Badanie możesz wykonać w dowolnym laboratorium. Próbka krwi powinna zostać pobrana na czczo. W badaniu sprawdzany jest poziom 25(OH)D, czyli głównego metabolitu witaminy D. Pozwala on oznaczyć zarówno związek pochodzący z syntezy skórnej, jak i z diety.

Jakie są objawy nadmiaru witaminy D3?

W przypadku stosowania zbyt wysokich dawek suplementów, bez okresowo wykonywanych badań laboratoryjnych oznaczających stężenie tego związku we krwi, może rozwinąć się hiperwitaminoza.

Objawia się ona:

• zwiększonym wydalaniem wapnia i fosforu wraz z moczem,
• spadkiem apetytu,
• zaburzeniem pracy serca,
• zwapnieniem tkanek miękkich.

Źródła witaminy D

Witamina D występuje pod kilkoma postaciami: witamina D3, czyli cholekalcyferol (pochodzący z organizmów zwierzęcych), witamina D2 – ergokalcyferol (występująca w roślinach) oraz witamina D1 – kalcyferol (której głównym źródłem jest tran). W pożywieniu najwięcej witaminy D znajdziemy w rybach (węgorz, łosoś, dorsz, śledź, makrela), grzybach, a także: żółtkach jaj, krowim mleku i żółtych serach. Jednak najbardziej urozmaicony jadłospis nie wystarczy, by dostarczyć organizmowi optymalne dawki tego związku. Znacznie owocniejsze będzie umiarkowane korzystanie z kąpieli słonecznych oraz odpowiednia suplementacja.

Witamina D – jak ją uzupełniać?

Czy suplementować?
Jest kilka sposobów na podwyższenie poziomu witaminy D w naszym organizmie. Oto one: Warto przede wszystkim codziennie wystawiać się na słońce przez ok. 20 minut pomiędzy godziną 10 a 15, odkrywając powierzchnię ciała. Dieta powinna zawierać produkty będące źródłem witaminy D: tłuste ryby, jaja, produkty mleczne, sery, czy zdrowe oleje roślinne. Zalecana jest również suplementacja witaminą D w indywidualnie dobranych dawkach. Witaminę D należy podawać razem z posiłkiem zawierającym tłuszcz, ponieważ należy ona to tzw. grupy ADEK, czyli witamin  rozpuszczających się w tłuszczach. Posiłek nie może być bogaty w błonnik, bo to z kolei zahamuje wchłanianie.

Witamina K2?

Ponieważ rośnie popularność witaminy K2 w postaci różnych suplementów, autorzy wytycznych postanowili wypowiedzieć się czy rzeczywiście jest nam ona potrzebna. Według wytycznych podawanie witaminy D w produktach skojarzonych zawierających witaminę K2 (MK7) nie zostało dobrze udokumentowane w badaniach naukowych.

Bibliografia:

Buczkowski K., Chlabicz S., Dytfeld J., Horst-Sikorska W., Jaroszyński A., Kardas P., Marcinkowska M., Siebert J., Tałałaj M., Wytyczne dla lekarzy rodzinnych dotyczące suplementacji witaminy D, Forum Medycyny Rodzinnej 2013, t. 7, nr 2, s. 55-58. Dittfeld A., Gwizdek K., Koszowska A., Fizia K., Wielokierunkowe działanie witaminy D, Annales Academiae Medicae Silesiensis 2014, nr 68, 1, s. 47-52. Napiórkowska L., Franek E., Rola oznaczania witaminy D w praktyce klinicznej, Choroby Serca i Naczyń 2009, t. 6, nr 4, s. 203-210.